Yazım Yanlışları
Yazım Kuralları ve Türkçe’nin Doğru Kullanımı
Bir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken bir takım yazım kurallarına uyması gereklidir.
Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamaları.
* Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır. İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır.
* Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir.
Örneğin,
Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır.
Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır. Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır. Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir.
Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır. Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır.
* Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır. Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır.
* Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır. Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar.
* Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır.
Yanlış (!) | Doğru (!) |
| hergün | her gün |
| heryer | her yer |
| herşey | her şey |
| harhangibiri | herhangi biri |
| herbiri | her biri |
| birgün | bir gün |
| birşey | bir şey |
| bir çok şey | birçok şey |
| bir kaç şey | birkaç şey |
| hiç bir şey | hiçbir şey |
| pekçok | pek çok |
| pekaz | pek az |
| arasıra | ara sıra |
| yanısıra | yanı sıra |
| peşisıra | peşi sıra |
| ardısıra | ardı sıra |
| akşam üstü | akşamüstü |
| suç üstü | suçüstü |
| ayak üstü | ayaküstü |
| terketmek | terk etmek |
| ayırdetmek | ayırt etmek |
| farketmek | fark etmek |
| arzetmek | arz etmek |
| vaadetmek | vaat etmek |
| haketmek | hak etmek |
| muhtacolmak | muhtaç olmak |
| şehidolmak | şehit olmak |
| vaz geçmek | vazgeçmek |
| baş vurma | başvurmak |
| ön görmek | öngörmek |
| var saymak | varsaymak |
| ya hut | yahut |
| ve ya | veya |
| yada | ya da |
| laboratuar | laboratuvar |
| antreman | antrenman |
| eşortman | eşofman |
| orjinal | orijinal |
| yalnış | yanlış |
| yanlız | yalnız |
| kiprik | kirpik |
| kirbit | kibrit |
| anbar | ambar |
| canbaz | cambaz |
| çenber | çember |
| makina | makine |
| meyva | meyve |
| zatüre | zatürree |
| matba | matbaa |
| deynek | değnek |
| süpriz | sürpriz |
| poaça | poğaça |
| kordalye | kurdele |
| sandoviç | sandviç |
| eksoz | egzoz |
| pardesü | pardösü |
| ayidat | aidat |
| pilaj | plaj |
| tazik | tazyik |
| traş | tıraş |
| metod | metot |
| ara söz | arasöz |
| ara yön | arayön |
Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar
Sözcüğün anlış kullanımı | Doğrusu (!) | Türkçesi |
| çok mersi | merci beaucoup | Çok teşekkür ederim. Teşekkür ederim. |
| detay | detail | ayrıntı |
| fonksiyon | function | işlev |
| fonksiyonel | functional | işlevsel |
| avantaj | advantage | üstünlük |
| kriter | criterion | ölçüt |
| kriterler | criteria | ölçütler |
| test sınavı | ??? | çoktan seçmeli sınav |
| layt (light) | light | hafif |
| fest fud | fast food | hazır yiyecek |
| hard disk | hard disc | sabit disk |
| imeyıl (e-mail) | e-posta, elmek | |
| meyil (mail) | e-posta mesajı, ileti | |
| meyil çekmek | sending a mail | e-posta mesajı yollamak |
| maus mouse) | mause | fare |
| ran etmek (run etmek) | running | çalıştırmak |
| tekrardan | ??? | tekrar veya yeniden |
Asıl sorun Türkçeyi doğru konuşabilmekte!…
Sözcüğün yanlış kullanımı | Türkçesi |
| start almak center relax olmak komunikasyon cv okey trend spontane link exit check etmek feedback full-time koordinasyon absurt adapte olmak laptop provoke etmek jenerasyon objektif deklare etmek star perspektif entegre olmak nick name partner okeylemek antipatik mantalite illegal timing catering departman revize etmek global sempatik security printer elimine etmek izolasyon data prezantasyon finish download etmek monoton konsensus full emergency ambiyans versiyon ekstra imitasyon optimist save etmek adisyon print out anons etmek bodyguard dokuman dizayn analiz online kriter part-time pesimist slayt empoze etmek driver bye bye | başlamak merkez rahatlamak e-posta iletişim özgeçmiş tamam eğilim kendiliğinden bağlantı çıkış kontrol etmek geribildirim tam gün eşgüdüm saçma uyum sağlamak diz üstu bilgisayar kışkırtmak nesil, kuşak nesnel, tarafsız bildirmek yıldız bakış açısı bütünleşmek takma ad eş onaylamak sevimsiz, itici anlayış, zihniyet yasadışı zamanlama yemek hizmeti bölüm yenilemek küresel sevimli, cana yakın güvenlik yazıcı elemek yalıtım veri sunum bitiş, varış indirmek tekdüze uzlaşma tam, dolu acil hava, ortam sürüm, uyarlama fazladan taklit iyimser kaydetmek hesap fişi çıktı duyurmak koruma belge tasarım çözümleme çevrim-içi ölçüt yarı zamanlı karamsar yansı dayatmak sürücü hoşça kal |
Hazırlayan: Dr.S.Sadi SEFEROĞLU