Parola mı? Şifre mi?

Artık iki kelime birbiri ile o kadar karıştı ki! Kimi yerlerde, çoğu kişi, şifre yazarken; kimi yerlerde az bir kişi parola yazıyor…

Sorun ne mi? Sorun şifre ile parola kelimelerinin birbiri ile karıştırılmasında…

Internet`te hergün onlarca form dolduruyoruz. Çeşit çeşit formlar. Bunların bir çoğu bir yere üye olmak için dolduruluyor. Ve biz bir yere üye olurken, bizden daha sonra siteye ya da email hesabımıza giriş yapacağımız bir parola soruyorlar. Bu ise Türkiye`de çoğu yerde şifre ile karıştırılıyor.

İngilizce bir kelime olan "Pass" gelimesi, Türkçe olarak "Geçmek, aşmak" anlamlarına gelir. Bu mânâ da, "PassWord" bileşik kelimesi, "Geçmek, aşmak için söylenen kelime" olarak yorumlanmalıdır. Yani “"PassWord" ingilizce kelimesinin, Türkçe karşılığı olsa olsa "Parola" olabilir.

Neden Parola?

Zira Türkçe’de bu ingilizce deyimin, karşılığına en uygun kelime parola’dır. Parola’nın Türkçe açıklaması ise, "Askerlerin ya da gizli derneklerin, toplantılarına katılan kimselerin birbirilerini tanıtmaları için önceden verilen kelime"dir. Yani nizamiye’den içeri girmek için, parolayı söylersiniz. Parola’nın, yani geçmek için üretilen kelimenin, kriptolanmış (şifrelenmiş) halini değil.

Parola meselesi anlaşıldı ise, şimdi neden "Şifre" değil o bölüme gelelim.

Efendim; "Crypto" ingilizce kelimesi "Gizli, kapalı, açık olmayan" gibi anlamlara gelmektedir. Tabii bu IT alanında olunca, anlamı değişmiş ve bir terim haline gelmiştir. "Crypt" ile, denilmek istenen, herhangi bir kelime ya da betiğin, gözle görüldüğünde ne olduğu anlaşılayanacak bir gizliliğe getirilmesidir. Yani size verilen bir parolayı, siz şifreleyerek, ancak onu gizli bir hale getirebilirsiniz. "Şifre" kelimesi ise Türkçe`de, gizli haberleşme yarayan işaretlerin tümü gibi bir anlama sahiptir.

Ve bunu illa birisinin anlatmasına gerekte yok! Türkiye programcılarının tahminimce 70-80% si İngilizce biliyorlar. Yani ingilizce form doldurabilirler, ingilizce döküman okuyabilirler. Peki bizim bu programcılarımız, web tasarımcılarımız, ingilizce formlardaki "PassWord" kelimesini nasıl olurda "Şifre" haline getirirler? Peki bunu yaptılar diyelim: O zaman bir makale de crypt diye bir kelime gördüklerinde, ya da Php ya da Perl dillerinin, crypt fonksiyonlarını gördüklerinde, bu sefer akıllarına, "Parola" kelimesi mi gelir?

Tabii ki, hayır. Olay şundan ibaret : Bir Türkçe sözlük açmaktan, bir bilişim terimleri sözlüğüne bakmaktan, kendimizi zorlamaktan aciziz…

Bundan sonra internet formlarında "Parola" kelimesi yerine, "Şifre" kelimesi görmemek, bu yanlışı hep beraber düzeltmek dileği ile…