Tasarımcılara söylenen yalanlar

Mark W. Lewis, bir web tasarımcısı iseniz müşterilerin size söylemesi olağan tam 10 büyük yalanı sıralamış ve Hasan Yalçın’da bunu bizim için Türkçeye çevirmiş. Maddelere bakınca hepsinin altına imza atabileceğimi gördüm. Bu bizim ülkeye hasmı yoksa dünyada da böylemidir bilemiyorum. Diğer sektörlerde de bu tarz yazlanlar mevcuttur diye düşünüyorum.

1. Bunu bizim için ucuza ya da ücretsiz yap, bir dahakinde telafi edelim!
   Saygın hiç bir iş sahibi, daha sonra ödenmek üzere ya da ücretsiz olarak emeğini ve zamanını vermez.
   Bir tesisat ustasına “Bu seferlik lavaboyu bedava ver ve yerine monte et, bir dahaki lavabo ihtiyacımızda telafi ederiz!” dediğinizi hayal edebiliyoırmusunuz ?
   Bu tip müşteriler muhtemel bir sonraki işte zaten sizi aramayacaklardır.
2. Son halini görmeden asla ücret ödemeyiz!
   Bu müşterilerin sizden avans istemenizi engellemek için kurduğu bir tuzaktır. Heme her tür işte önce avans verilir ve ondan sonra işler devam eder.
   Müşterinizle devamlılık arzeden bir ilişkiniz olması durumunda farklı davranabilirsiniz, ancak yeni bir müşteri hiç bir zaman çalışmalarınızı ücretinizin bir kısmını ödemeden görmemeli.
3. Bu işi bizim için yap, senin için iyi referans olur, işlerin açılır!
   En büyük yalanlardan biri. Aynı şeyi lavabocuya söylediğinizde, size vereceği yanıt, “İşimi kusursuz yapsam bile farkedilmek için bunu size bedavayamı yapmam gerek?” olacaktır.
   Ayrıca işi bu şekilde yaptıran işveren etrafındakilere projeyi ne kadar ucuza çıkardığını böbürlenerek anlatacaktır.
   Çevresinden sizi yeni bir iş için arayan olsa bile muhtemelen size diğer işten aldığınız ücreti önereceklerdir.
4. Demo çalışmalara bakarken “Seninle çalışıp çalışmamaya henüz karar vermedik. Ama malzemeleri burada bırak ben ortağımla,yatırımcımla,karımla,patronumla görüşeyim.”
   Bunu söyleyen kişi emin olabilirsinizki çalışmalarınızı teslim ettik sonra 15 dakika içinde diğer tasarımcıları arayarak fiyat bilgisi isteyecektir. Geri aradığınızda size ona verdiğiniz fiyatın çok yüksek olduğunu ve x bir tasarım firmasının daha uygun fiyat vererek işi aldığını söyleyecektir. Elbette onlar ucuz olacak, çünkü siz zaten saatlerce çalışarak ön çalışma ve danışmanlık hizmetini ücretsiz olarak verdiniz. Sözleşme yapana kadar hiç bir yaratıcı çalışmayı müşterinin ofisinde bırakmayın !
5. Proje iptal olmadı, sadece ertelendi. Hesabımız açık kalsın 1-2 ay sonra devam ederiz!
   Muhtemelen etmeyecektir. İşte duraksama varsa muhtemelen o proje cansızdır. O ana kadar yaptığınız kısmın ücretini almamanız ise büyük hata olacaktır. 2 ay sonra geri aradığınızda o proje ile ilgili olarak başka biri atanmış olabilir, ve bilin bakalım ?! Bu yeni sorumlu kişi sizin adınızı bile duymamış olabilir!
6. Sözleşme mi? Ne sözleşmesi, biz arkadaş değil miyiz ?
   Birşeyler yanlış gidene dek elbette arkadaşız. Akabinde senin takım elbiseli aşağılık benimde gerzek tasarımcı olmamam için sözleşme şart. Ancak yaptığınız işler için para ödenmemesini bekliyorsanız o sizin bileceğiniz iş. Saygın her iş sahibi mutlaka sözleşme yapar. Sizde yapmalısınız.
7. Faturayı iş üretildikten sonra kesip gönder!
   Daha çok basılı grafik işlerinde, eğer uygulama ya da basımını sizin yapmadığınız bir iş için, neden başkasının iş bitiş tarihini bekleyesenizki. Siz zaten tasarımınızı teslim ettiniz ve kabul edildi. O zaman faturanızı kesebilirsiniz. Bu sizi başka türlü bir bekletme taktiği olabilir. Müşteriniz işin tasarım sonrası aşamalarında ortaya çıklacak sorunları çözebilmek için sizi bekletiyor olabilir.
8. Senden önceki şu kadara yapmıştı…
   Tamamen alakasız bir söylem. Eğer daha önceki çok iyi bir iş çıkarmış olsa şu an sizinle değil onunla konuşuyor olmaları gerekirdi.
   Bir öncekinin ne kadar ücret aldığı ya da talep ettiği sizi hiç ilgilendirmemeli. Piyasanın altında ücret talep edenler yakında bu piyasadan ayrılacak demektir ya iflas edeceklerdir ya da sektör değiştireceklerdir.
9. Bizim bütçemiz bu kadar diyen firmalar
   İnanılmaz değil mi? Adam araba almak istiyor hiç araştırmadan alacağı araba için ne harcayacağını biliyor. Her proje belli ölçekte bir ücrete karşılıktır. Daha az paraları varsa sizde karşılığında daha az çalışarak işi çıkarabilirsiniz. Ama bunu onların anladığından emin olun. İşi basitleştirerek sunacağınız bütçeyi kısın.
10. Finansal sorunlar yaşıyoruz, işi teslim et, biz biraz kazandıktan sonra ödemeni yapalım!
    Tabii ki, ancak ödeme yapılacaklar listesinde en alt sıralarda olduğunuzu bilin. Bir firma kötü gittiğini açıklayabiliyorsa emin olun göründüğünden çok daha kötü durumdadırlar. Ayrıca bir banka olmadığınızı unutmayın geciken ödemeler ile ilgili olarak size ek ödeme yapılmasını isteyin.

İster tasarım ajansı sahibi olun ister freelance çaışın bu 10 maddelik listedekilere bir gün muhtemelen rastlayacaksınız. ya da bir çoğuna rastladınız bile. Okuduğunuz yazının kaynağı yabancı, buda şu anlama geliyor Türkiye’de bu işi yapıyorsanız bu maddeler haricinde daha sert ve farklı zorluklar ile karşılaşmanızda olası. Zaman zaman sizlerden, tasarım işine girmek ve bunu meslek edinmek isteyenler için tavsiyeler ya da mesleğe yeni başlamış kişilerin iş hayatlarında yaşadıkları zorluklar ile ilgili e-postalar gelmekte bu makale işe yeni başlayanlar için önemli bir kilometre taşı olacaktır. Özellikle serbest çalışanlar için.

Yazının orjinaline buradan ulaşabilirsiniz, yazının farklı bir çevirisini geçtğimiz Nisan ayında Trio Tasarım blog’unda yayınlamış.