Mevlana Haftası, bundan yaklaşık 700 yıl önce, 13. yüzyılda yaşamış ve 17 Aralık 1273’te Konya’da hayata gözlerini yuman Mevlana’yı daha yakından tanımak ve tanıtmak üzere her yıl 7-17 Aralık tarihlerinde düzenleniyor.
Mevlana Haftası ne zaman?
Her yıl Mevlana’nın ölüm yıl dönümü olan 17 Aralık tarihlerine denk gelen haftalarda Şeb-i Arus olarka bilinen kutlamalar yapılmaktadır. Mevlana’nın vefatının yıl dönümü sebebiyle her yıl Aralık ayında Konya’da Mevlana Haftası adıyla Şebi- Arus törenleri düzenlenir. 7-17 Aralık tarihleri “Mevlana Haftası” olarak kutlanır. UNESCO da Mevlana’nın 800’üncü doğum yılı olan 2007 yılını “Mevlana Yılı” olarak ilan etmiştir.
Hoşgörü ve kardeşliğin simgesi
Mevlana Celaleddin-i Rumi ya da kısaca Mevlana, 30 Eylül 1207’de Afganistan sınırları içerisinde bulunan Horasan’daki Belh şehrinde dünyaya gelmiştir. Babası şehrin ileri gelenlerinden olan ve “Bilginlerin Sultanı” olarak tanınan Hüseyin Hatibi oğlu Bahaeddin Veled, annesi ise Belh Emiri Rükneddin’in kızı Mümine Hatun’du. Gerçek adı Muhammed Celaleddin’dir. Mevlana ve Rumi isimleri ona sonradan verilen isimlerdir. Mevlana; hoşgörünün, kardeşliğin ve barışın simgesi olarak kabul edilir. Mevlevilik ve sema, özellikle son yıllarda anlam arayışındaki pek çok Batılının da dikkatini çekmektedir.
Konya’da yaşadı
Mevlana ismi ona henüz çok gençken Konya’da ders okutmaya başladığı tarihlerde verilmiştir. Rumi ise Anadolu anlamına gelir. Mevlana’nın Rumi diye tanınması, geçmiş yüzyıllarda Diyar-i Rum denilen Anadolu ülkesinin vilayeti olan Konya’da yaşaması, ömrünün çok önemli bir kısmını burada geçirmesi ve türbesinin de orada olmasından ötürüdür.
18 yaşındayken evlendi
Mevlana henüz 18 yaşındayken Karaman’da babası tarafından Gevher Hatun’la evlendirilmiş ve bu evlilikten iki oğlu olmuştur. İlk oğlunun adı Sultan Veled, ikinci oğlunun adı Alaeddin’dir. Küçük oğlu Alaeddin’i 1262 yılında kaybeden Mevlana, Gevher Hatun’un vefatından sonra da Konya’da Kerra Hatun’la evlenmiştir. Bu evlilikten de Muzafferüddin Alim Çelebi ile Melike Hatun dünyaya gelmiştir.
Mevlana ve Şems
Mevlana’nın popüler kültüre damga vuran izlerinden biri de elbette Şems ile olan karşılaşmasıdır. Mevlana ve Şems’in dostluğu çok uzun ömürlü olmasa da pek çok romana ve sanat eserine konu olmuştur. Şems’in nedeni bilinmeyen ölümünden sonra Mevlana inzivaya çekilmiş ve uzun yıllarca bu durum devam etmiştir.
“Hamdım, piştim, yandım”
Mevlana, ölüm gününü “yeniden doğuş günü” olarak kabul etmiştir. Ona göre o, öldüğü zaman sevdiğine yani Allah’a kavuşacaktır. O yüzden Mevlana ölüm gününe “düğün günü” ya da “gelin gecesi” anlamına gelen “Şeb-i Arus” demiş ve dostlarına ölümünün ardından ağlamamalarını vasiyet etmiştir. Yaşamını “Hamdım, piştim, yandım” sözleriyle özetleyen Mevlana, 17 Aralık 1273’te hayatını kaybetmiştir.
Mevlana Müzesi nerededir?
Mevlana Müzesi, Konya’da bulunur. Eskiden Mevlana’nın bir dergahı olan bu yapı, 1926 yılından bugüne kadar faaliyet göstermekte olan bir müzedir. Mevlana Müzesi aynı zamanda Mevlana Türbesi olarak da anılır. Konya’nın Karatay ilçesinde bulunan bu müzeye şehir merkezinden Alaaddin tramvay durağı ile gidilir. Alaaddin-Adliye hattına binilip Mevlana durağında inildiğinde Mevlana Müzesi’ne ulaşım mümkündür.
Mevlana’nın eserleri
Mevlana, hepsi birbirinden çok değerli eserler bırakmıştır. Eserleri arasında “Mesnevi”, “Divan-ı Kebir”, “Fihi Ma-Fih”, “Mecalis-i Seb’a”, “Mektubat”ı sayabiliriz. “Yaratılmışların en değerlisi insandır” felsefesine ve engin bir insan sevgisine sahip olan Mevlana, yüzyıllardır hoşgörünün, kardeşliğin ve barışın simgesi olmuştur.
Mevlana’nın 7 öğüdü
- Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
- Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
- Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.
- Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
- Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
- Hoşgörülülükte deniz gibi ol.
- Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.